Ξανθιά κουκλίτσα

Ξανθιά κουκλίτσα

Xanthia kouklitsa

Στην ετικέτα του δίσκου αναγράφεται «Ρεμπέτικο». Συχνά, στο γλωσσάρι των ρεμπετόφιλων ο όρος «ρεμπέτικο» ταυτίζεται με πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές. Το ρεμπέτικο έχει ταυτιστεί με τον Πειραιά, και σημαία του αποτελεί το μπουζούκι. Από την άλλη, συχνά στην δημόσια σφαίρα αναφέρεται και η σχολή του «σμυρνέικου ρεμπέτικου», είτε ως μια κατηγοριοποίηση του είδους, είτε ως ο πρόδρομός του. Και όμως, η ιστορική δισκογραφία, δηλαδή τα δισκάκια που ξεκίνησαν να ηχογραφούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα σε όλον τον κόσμο, με πρωτόγονο εξοπλισμό και τεχνικές, φανερώνουν μια διαφορετική πραγματικότητα. Η έρευνα σε αυτά τα τεκμήρια της ιστορικής δισκογραφίας φανερώνει πως ο όρος «ρεμπέτικο» ξεκινάει να τυπώνεται στις ετικέτες των δίσκων περίπου το 1912, σε ελληνικές ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 80 ηχογραφήματα, στην ετικέτα των οποίων αναγράφεται ο όρος. Δύο είναι τα εντυπωσιακά στοιχεία: αφενός, οι ηχογραφήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν την δεκαετία του 1910, του 1920 και του 1930. Ο Βαμβακάρης ξεκινάει να ηχογραφεί στην Αθήνα το 1933. Άρα, δεν μπορεί να ταυτιστεί, εύκολα και αποκλειστικά, η δική του δισκογραφική καριέρα με τον όρο. Τουναντίον, η λέξη «ρεμπέτικο» αρχίζει και εξαφανίζεται από τις ετικέτες, μετά το 1933. Αφετέρου, μια ακρόαση των μουσικών έργων που χαρακτηρίστηκαν στην ετικέτα ως «ρεμπέτικα», ξαφνιάζει. Κανένα από αυτά τα ηχογραφήματα δεν περιέχει μπουζούκι. Επιπλέον, ένα κομμάτι των μουσικών έργων δεν «κοιτάζει» στα ανατολικά. Συνολικά, τα μέχρι τώρα ευρήματα αφορούν ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα, τη Νέα Υόρκη και το Σικάγο. Φαίνεται πως ο όρος υπήρξε μάλλον επινόηση της δισκογραφίας, της πρώιμης αυτής βιομηχανίας του ήχου, της οποίας οι αποφάσεις καθόρισαν πολλές φορές τις εξελίξεις, σχετικά με το ιστορικό αυτό ρεπερτόριο και τον τρόπο με τον οποίο αυτό έφτασε στα αυτιά μας.

The label of the record reads "Rebetiko". Often, in the glossary of rebetophiles, the term "rebetiko" is identified with very specific specifications. Rebetiko has been identified with the city-port of Piraeus, and its emblem is the bouzouki. On the other hand, rebetiko from Smyrna [Izmir] ("Smyrneiko rebetiko") is also often mentioned, either as a categorization of the genre, or as its precursor. And yet, historical discography, that is, the records that began to be produced from the end of the 19th century all over the world with primitive equipment and techniques, reveals a different reality. The research in this archival material of historical discography reveals that the term "rebetiko" began to be printed on the labels of the records around 1912, in Greek recordings that took place in Constantinople (Istanbul). So far, at least 80 recordings that are labeled with the term have been identified. There are two impressive facts: on the one hand, these recordings took place in the 1910s, 1920s and 1930s. Markos Vamvakaris started recording in Athens in 1933. So, his own recording career cannot be that easily and exclusively identified with the term. On the contrary, the word "rebetiko" began to disappear from labels after 1933. On the other hand, when listening to the musical works labeled as "rebetika", one might be surprised. None of these recordings contain a bouzouki. In addition, a part of the musical works is not oriented towards the East. Overall, the findings so far concern recordings made in Constantinople (Istanbul), Athens, New York and Chicago. It seems that the term was rather an invention of discography, of that early sound industry, whose decisions determined many times the developments regarding this historical repertoire and the way in which it reached us.

Αρχείο Κουνάδη

Kounadis Archive

Pathé

Pathé

1931

1931

Ν. Διονυσόπουλος, Λ. Κουνάδης

cc

Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)

10 in. (25 cm)

Ελληνικά

Greek

Ρεμπέτικο

Pathe_80174_XanthiaKouklitsa

Αθήνα

Athens

Σέμσης Δημήτρης

Semsis Dimitris

Λαϊκή ορχήστρα

Popular orchestra

X-80174

70377

3:24

Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη

Kounadis Archive Record Library