Φωτιά και νιάτα
Dublin Core
Title
Φωτιά και νιάτα
Fotia kai niata
Subject
Description
Το τραγούδι προέρχεται από την τρίπρακτη "ελληνική λαϊκή" οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη "Καπετάν Τσανάκας" η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε στις 16 Μαΐου 1923 στο θέατρο "Πανελλήνιον" από τον θίασο της Οπερέτας Μηλιάδη.
Η παρτιτούρα του τραγουδιού εκδόθηκε στην Αθήνα με τον τίτλο "Θα τρελλαθή" από τον οίκο "Μουσική" Ζαχαρία Μακρή.
Από την εφημερίδα "Εσπερινή" (αρ. φ. 8075, 14.5.1923 σελ. 3) προέρχονται οι παρακάτω πληροφορίες για την οπερέτα:
«Πυρετώδεις προετοιμασίαι γίνονται εις το "Πανελλήνιον" διά τον "Καπετάν Τσανάκα" του οποίου η πρώτη δίδεται την Τετάρτην ωρισμένως. Ο "Καπετάν Τσανάκας" είνε η πρώτη λαϊκή οπερέττα του Σακελλαρίδη. Αυτήν την φοράν ο μουσουργός δεν μας παρουσιάζει ούτε τους έρωτας της Βιβίκας του "Βαφτιστικού", ούτε της τσαχπινιές της "Νανάς", ούτε της διαβολιές του "Διαβολόπαιδου". Θα μας παρουσιάση ένα... βαπόρι, μέσα εις το οποίον βρίσκονται όλο Ελληνικοί τύποι. Το Ελληνικόν χρώμα διακρίνει απ' αρχής μέχρι τέλους την νέαν οπερέτταν. Οι συρτοί του, οι καλαματιανοί του και το λάιτ-μοτίβ του έργου, η γλυκυτάτη "Μαυρομμάτα" είνε σημεία που μόνον η πέννα του δημοφιλούς μουσουργού μπορούσε να γράψη. Εις το "Καπετάν Τσανάκα" πρωταγωνιστούν οι κ.κ. Τάκης Χατζηχρήστος, Μάνος Φιλιππίδης και αι κυρίαι Μαρίκα Μηλιάδη και Κοντσέττα Μόσχου».
Το μουσικό θέμα του Καροτσέρη (ή και Καροτσιέρη), το οποίο υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλές στο ελληνόφωνο ρεπερτόριο, εμφανίζεται ως μικρό διαβατικό θέμα εντός της ηχογράφησης, όπως και σε άλλα τραγούδια (βλέπε για παράδειγμα: “Το καλοκαίρι τώρα”, “Η Μαρίκα η δασκάλα”, “Ταμπαχανιώτικος μανές” (γύρισμα), “Άκου Ντούτσε μου τα νέα”, “Βαρβάρα”, “Ρωμαίικο γλέντι”). Πέραν της ρουμάνικης καταγωγής και των ισχυρών δεσμών με το ρεπερτόριο της περιοχής, τον συγκεκριμένο σκοπό τον συναντάμε και σε άλλα ρεπερτόρια, όπως το εβραϊκό (για περισσότερα βλέπε στις ηχογραφήσεις του Καροτσέρη ή Καροτσιέρη).
Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των περιπτώσεων, όπου οι λαϊκοί μουσικοί πρωταγωνιστούν σε αυτές τις οικειοποιήσεις, στο “Φωτιά και νιάτα” είναι ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης αυτός ο οποίος εμπνέεται από τον "Καροτσιέρη" και τον εντάσσει στην οπερέτα του.
Φαίνεται πως ο συγκεκριμένος σκοπός αποτελεί μία εκ των δημοφιλέστερων επιλογών, όχι μόνο στο ελληνόφωνο αστικό λαϊκό ρεπερτόριο, αλλά και σε άλλα, κάτι που αναδεικνύει την συνθήκη του κοσμοπολιτισμού και του συγκρητισμού μέσα στην οποία ζούσαν και δρούσαν οι λαϊκοί μουσικοί. Όπως και άλλοι σκοποί, οι οποίοι τελικά αναδείχθηκαν σε αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε “hit”, έτσι και αυτός υπογραμμίζει τις συνδιαλλαγές μεταξύ των ποικίλων ρεπερτορίων, τα οποία αποτελούσαν συνομιλητές σε μία μεγάλη σε γεωγραφικό εύρος οικουμένη. Έτσι, προκύπτει ένα συναρπαστικό δίκτυο που περιλαμβάνει ρεπερτόρια από την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια, και την Μεσόγειο, τα οποία προέρχονταν, από τη μία πλευρά, από τρεις μεγάλες αυτοκρατορίες: την Οθωμανική, την Αυστριακή και την Ρωσική. Από την άλλη, ενεργητικότατα αποτελούσαν και τα ρεπερτόρια από την Ιταλική οικουμένη, τo Canzone Napoletana, τα γαλλικά chansons, τον ισπανικό κόσμο και άλλα υπο-δίκτυα, αλλά και από δύο μεγάλους διαρκώς εν κινήσει κόσμους: τον τσιγγάνικο και τον εβραϊκό (κυρίως τον Yiddish). Συχνά, η «σύγκλιση» των γεωγραφικών συντεταγμένων συνοδεύεται από μια ακόμα σύγκλιση, που αφορά εσωτερικές πολιτισμικές «συντεταγμένες». Πρόκειται για τα πεδία του λόγιου και του λαϊκού, που παραδοσιακά έχουν αντιμετωπιστεί όχι απλώς ως αυτοτελή, αλλά και ως στεγανά. Η λαϊκότητα και η λογιότητα μπαίνουν σε δημιουργικό διάλογο με ποικίλους τρόπους, συστήνοντας ενδιάμεσους «τόπους» ανάλογα με τις ιστορικές συνθήκες. Η δισκογραφία όχι μόνο ενσωματώνεται σε αυτό το πλαίσιο, αλλά διαδραματίζει καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό του.
Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης
Η παρτιτούρα του τραγουδιού εκδόθηκε στην Αθήνα με τον τίτλο "Θα τρελλαθή" από τον οίκο "Μουσική" Ζαχαρία Μακρή.
Από την εφημερίδα "Εσπερινή" (αρ. φ. 8075, 14.5.1923 σελ. 3) προέρχονται οι παρακάτω πληροφορίες για την οπερέτα:
«Πυρετώδεις προετοιμασίαι γίνονται εις το "Πανελλήνιον" διά τον "Καπετάν Τσανάκα" του οποίου η πρώτη δίδεται την Τετάρτην ωρισμένως. Ο "Καπετάν Τσανάκας" είνε η πρώτη λαϊκή οπερέττα του Σακελλαρίδη. Αυτήν την φοράν ο μουσουργός δεν μας παρουσιάζει ούτε τους έρωτας της Βιβίκας του "Βαφτιστικού", ούτε της τσαχπινιές της "Νανάς", ούτε της διαβολιές του "Διαβολόπαιδου". Θα μας παρουσιάση ένα... βαπόρι, μέσα εις το οποίον βρίσκονται όλο Ελληνικοί τύποι. Το Ελληνικόν χρώμα διακρίνει απ' αρχής μέχρι τέλους την νέαν οπερέτταν. Οι συρτοί του, οι καλαματιανοί του και το λάιτ-μοτίβ του έργου, η γλυκυτάτη "Μαυρομμάτα" είνε σημεία που μόνον η πέννα του δημοφιλούς μουσουργού μπορούσε να γράψη. Εις το "Καπετάν Τσανάκα" πρωταγωνιστούν οι κ.κ. Τάκης Χατζηχρήστος, Μάνος Φιλιππίδης και αι κυρίαι Μαρίκα Μηλιάδη και Κοντσέττα Μόσχου».
Το μουσικό θέμα του Καροτσέρη (ή και Καροτσιέρη), το οποίο υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλές στο ελληνόφωνο ρεπερτόριο, εμφανίζεται ως μικρό διαβατικό θέμα εντός της ηχογράφησης, όπως και σε άλλα τραγούδια (βλέπε για παράδειγμα: “Το καλοκαίρι τώρα”, “Η Μαρίκα η δασκάλα”, “Ταμπαχανιώτικος μανές” (γύρισμα), “Άκου Ντούτσε μου τα νέα”, “Βαρβάρα”, “Ρωμαίικο γλέντι”). Πέραν της ρουμάνικης καταγωγής και των ισχυρών δεσμών με το ρεπερτόριο της περιοχής, τον συγκεκριμένο σκοπό τον συναντάμε και σε άλλα ρεπερτόρια, όπως το εβραϊκό (για περισσότερα βλέπε στις ηχογραφήσεις του Καροτσέρη ή Καροτσιέρη).
Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των περιπτώσεων, όπου οι λαϊκοί μουσικοί πρωταγωνιστούν σε αυτές τις οικειοποιήσεις, στο “Φωτιά και νιάτα” είναι ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης αυτός ο οποίος εμπνέεται από τον "Καροτσιέρη" και τον εντάσσει στην οπερέτα του.
Φαίνεται πως ο συγκεκριμένος σκοπός αποτελεί μία εκ των δημοφιλέστερων επιλογών, όχι μόνο στο ελληνόφωνο αστικό λαϊκό ρεπερτόριο, αλλά και σε άλλα, κάτι που αναδεικνύει την συνθήκη του κοσμοπολιτισμού και του συγκρητισμού μέσα στην οποία ζούσαν και δρούσαν οι λαϊκοί μουσικοί. Όπως και άλλοι σκοποί, οι οποίοι τελικά αναδείχθηκαν σε αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε “hit”, έτσι και αυτός υπογραμμίζει τις συνδιαλλαγές μεταξύ των ποικίλων ρεπερτορίων, τα οποία αποτελούσαν συνομιλητές σε μία μεγάλη σε γεωγραφικό εύρος οικουμένη. Έτσι, προκύπτει ένα συναρπαστικό δίκτυο που περιλαμβάνει ρεπερτόρια από την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια, και την Μεσόγειο, τα οποία προέρχονταν, από τη μία πλευρά, από τρεις μεγάλες αυτοκρατορίες: την Οθωμανική, την Αυστριακή και την Ρωσική. Από την άλλη, ενεργητικότατα αποτελούσαν και τα ρεπερτόρια από την Ιταλική οικουμένη, τo Canzone Napoletana, τα γαλλικά chansons, τον ισπανικό κόσμο και άλλα υπο-δίκτυα, αλλά και από δύο μεγάλους διαρκώς εν κινήσει κόσμους: τον τσιγγάνικο και τον εβραϊκό (κυρίως τον Yiddish). Συχνά, η «σύγκλιση» των γεωγραφικών συντεταγμένων συνοδεύεται από μια ακόμα σύγκλιση, που αφορά εσωτερικές πολιτισμικές «συντεταγμένες». Πρόκειται για τα πεδία του λόγιου και του λαϊκού, που παραδοσιακά έχουν αντιμετωπιστεί όχι απλώς ως αυτοτελή, αλλά και ως στεγανά. Η λαϊκότητα και η λογιότητα μπαίνουν σε δημιουργικό διάλογο με ποικίλους τρόπους, συστήνοντας ενδιάμεσους «τόπους» ανάλογα με τις ιστορικές συνθήκες. Η δισκογραφία όχι μόνο ενσωματώνεται σε αυτό το πλαίσιο, αλλά διαδραματίζει καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό του.
Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης
The song comes from the three-act "Greek popular" operetta "Captain Tsanakas", by Theofrastos Sakellaridis, that premiered on 16.5.1923 at the "Panellinion" theater by the troupe of the Miliadis Operetta.
The musical score of the song was published in Athens under the title "Tha trellathi" by the "Mousiki" publishing house owned by Zacharias Makris.
The following information regarding the operetta come from the newspaper "Esperini" (issue No. 8075, 14.5.1923 p. 3):
"Feverish preparations at the 'Panhellenic' for the operetta 'Captain Tsanakas' that premieres on Wednesday. 'Captain Tsanakas' is Sakellaridis' first popular operetta. This time the composer does not present us the loves of Vivika from 'Vaftistikos', nor the sauciness from 'Nana', nor the mischief from 'Diavolopaido'. He will present us a... boat, in which all Greeks are present. The Greek... flavor distinguishes the new operetta from beginning to end. His syrta and Kalamatiana dances, the leitmotiv of the play, and the sweet 'Mavrommata' could have only been written by the popular composer. 'Captain Tsanakas' stars Messrs. Takis Chatzichristos, Manos Filippidis and Mmes. Marika Miliadis and Kontsetta Moschou."
The musical theme of Karots(i)eris, which was extremely popular in the Greek-speaking repertoire, appears as a small transient theme within the recording, as in other songs (see for example: "To kalokairi tora", "I Marika i daskala", "Tampachaniotikos manes" [shift], "Akou Duce mou ta nea", "Varvara", "Romaiiko glenti"). Apart from its Romanian origin and its strong ties with the local repertoire, the tune of "Karotsieris" also found in other repertoires, such as Jewish (for more see the recordings of "Karotseris" or "Karotsieri".
In contrast to the majority of the cases where popular musicians played a leading role in these appropriations, in "Fotia kai Niata", it was Theofrastos Sakellaridis who was inspired by the song "Karotsieris" and includes it in his operetta.
It seems that this tune is one of the most popular choices not only in the Greek-speaking urban folk-popular repertoire but also in others, something which highlights the cosmopolitanism and syncretism in which popular musicians lived and acted. Like other tunes, which eventually became what we would now call a “hit”, this one also puts emphasis on the interplay between the various repertoires which were discussants in a large geographical area. Thus arises an exciting network that includes repertoires from Eastern Europe, the Balkans and the Mediterranean, which, on the one hand, came from three great empires: the Ottoman, the Austrian and the Russian. On the other hand, repertoires from Italy the Canzone Napoletana, the French chansons, the Spanish world and other sub-networks,were also very active, but also repertoires from two large worlds that were constantly on the move: the gypsy and the Jewish (mainly Yiddish) one. This “convergence” of geographical coordinates is often accompanied by another one, the “convergence” of internal cultural “coordinates”. These are the fields of scholar and popular music, which have traditionally been treated not only as independent, but also as segmented. The popular and the scholar enter into a creative dialogue in a variety of ways, introducing in-between “places” depending on historical conditions. Discography is not only embedded in this context, but plays a key role in its transformation.
Research and text by: Leonardos Kounadis and Nikos Ordoulidis
The musical score of the song was published in Athens under the title "Tha trellathi" by the "Mousiki" publishing house owned by Zacharias Makris.
The following information regarding the operetta come from the newspaper "Esperini" (issue No. 8075, 14.5.1923 p. 3):
"Feverish preparations at the 'Panhellenic' for the operetta 'Captain Tsanakas' that premieres on Wednesday. 'Captain Tsanakas' is Sakellaridis' first popular operetta. This time the composer does not present us the loves of Vivika from 'Vaftistikos', nor the sauciness from 'Nana', nor the mischief from 'Diavolopaido'. He will present us a... boat, in which all Greeks are present. The Greek... flavor distinguishes the new operetta from beginning to end. His syrta and Kalamatiana dances, the leitmotiv of the play, and the sweet 'Mavrommata' could have only been written by the popular composer. 'Captain Tsanakas' stars Messrs. Takis Chatzichristos, Manos Filippidis and Mmes. Marika Miliadis and Kontsetta Moschou."
The musical theme of Karots(i)eris, which was extremely popular in the Greek-speaking repertoire, appears as a small transient theme within the recording, as in other songs (see for example: "To kalokairi tora", "I Marika i daskala", "Tampachaniotikos manes" [shift], "Akou Duce mou ta nea", "Varvara", "Romaiiko glenti"). Apart from its Romanian origin and its strong ties with the local repertoire, the tune of "Karotsieris" also found in other repertoires, such as Jewish (for more see the recordings of "Karotseris" or "Karotsieri".
In contrast to the majority of the cases where popular musicians played a leading role in these appropriations, in "Fotia kai Niata", it was Theofrastos Sakellaridis who was inspired by the song "Karotsieris" and includes it in his operetta.
It seems that this tune is one of the most popular choices not only in the Greek-speaking urban folk-popular repertoire but also in others, something which highlights the cosmopolitanism and syncretism in which popular musicians lived and acted. Like other tunes, which eventually became what we would now call a “hit”, this one also puts emphasis on the interplay between the various repertoires which were discussants in a large geographical area. Thus arises an exciting network that includes repertoires from Eastern Europe, the Balkans and the Mediterranean, which, on the one hand, came from three great empires: the Ottoman, the Austrian and the Russian. On the other hand, repertoires from Italy the Canzone Napoletana, the French chansons, the Spanish world and other sub-networks,were also very active, but also repertoires from two large worlds that were constantly on the move: the gypsy and the Jewish (mainly Yiddish) one. This “convergence” of geographical coordinates is often accompanied by another one, the “convergence” of internal cultural “coordinates”. These are the fields of scholar and popular music, which have traditionally been treated not only as independent, but also as segmented. The popular and the scholar enter into a creative dialogue in a variety of ways, introducing in-between “places” depending on historical conditions. Discography is not only embedded in this context, but plays a key role in its transformation.
Research and text by: Leonardos Kounadis and Nikos Ordoulidis
Source
Αρχείο Κουνάδη
Kounadis Archive
Publisher
Columbia USA
Columbia (USA)
Date
10/1928
10/1928
Contributor
Ν. Διονυσόπουλος, Λ. Κουνάδης
Rights
cc
Relation
Odeon_GA1012_LongousLangadia
Orfeon_12966_TabachaniotikosManes
HMV_AO2691_AkouDuceMouTaNea
Col_56372_I_MarikaIDaskala
Col_DT75_Varvara
HMV_AO2400_ToKalokairiTora
Col_56015_ChasapikosKarotsieris
GramoCR_18202_Karotsieris
Col_11730_Karotsieris
Col_E4780_Chasapiko_Karotsieris
RCA_Vi_38_3079_RomaiikoGlenti
Orfeon_12966_TabachaniotikosManes
HMV_AO2691_AkouDuceMouTaNea
Col_56372_I_MarikaIDaskala
Col_DT75_Varvara
HMV_AO2400_ToKalokairiTora
Col_56015_ChasapikosKarotsieris
GramoCR_18202_Karotsieris
Col_11730_Karotsieris
Col_E4780_Chasapiko_Karotsieris
RCA_Vi_38_3079_RomaiikoGlenti
Format
Δίσκος 12'' (30 εκατοστών)
12 in. (30 cm)
Language
Ελληνικά
Greek
Identifier
Col_56128_FotiaKaiNiata
Coverage
Νέα Υόρκη
New York
78 RPM Records Item Type Metadata
Στιχουργός / Lyrics writer
[Σακελλαρίδης Θεόφραστος]
[Sakellaridis Theofrastos]
Ορχήστρα - Εκτελεστές / Orchestra - Singers
Ορχήστρα
Orchestra
Αριθμός Σειράς / Coupling number
56128-F
Αριθμός Μήτρας / Matrix Number
W 206034
Διάρκεια ηχογραφήματος / Length of the song
3:48
Θέση ηχογραφήματος / Place of record (object)
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Kounadis Archive Record Library
Tags
Citation
[Σακελλαρίδης Θεόφραστος] and [Sakellaridis Theofrastos], “Φωτιά και νιάτα,” Kounadis-Archive OMEKA Site, accessed May 28, 2023, https://kounadisomeka.aegean.gr/items/show/4092.
Output Formats
Item Relations
This item has no relations.